ترانس‌سکسوالیسم (Transsexualism) حالتی است که در آن فرد با قاطعیت تمام احساس می کند که جنس وی غلط است و می بایست به شکل جنس مخالف آفریده می شد. تشخیص ترانس‌سکسوالیسم معیارها و استانداردهای خاصی دارد و باید فرد از مراحل مختلف تشخیصی بگذرد تا ترانس‌سکسوال (Transsexual) بودن وی قطعی شود. یعنی صرف ادعای یک فرد از نظر پزشکی قابل قبول نیست.
در جامعه ما نیز مثل تمامی جوامع اینگونه افراد وجود دارند و طبق قوانین با کسب مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح اقدامات درمانی لازم برای افراد ترانس‌سکسوال انجام می شوند. اقدامات درمانی شامل روان درمانی، هورمون درمانی و انجام اعمال جراحی مورد نیاز می باشد.
توجه داشته باشید که عمل جراحی تغییر جنسیت (Transsexualism) از روی هوا و هوس نخواهد بود. بلکه به عنوان یک بیماری تلقی و پس از تأئید کارشناسان مربوطه انجام می شوند.
لازمه اقدام به تغییر جنسیت دو شرط اصلی زیر است:
1. بیمار باید تحصیل کرده و دارای میزان شعور اجتماعی متوسط به بالا باشد تا بتواند گفته های پزشک را درک و توانائی انجام آنها را داشته باشد.
2. توانائی مالی خوب داشته باشد.
بیمار ترانس‌سکسوال (Transsexual) پس از عبور از تمامی مراحل، در آخرین مرحله به جراح مربوطه جهت انجام اعمال جراحی ارجاع می شوند. همکاران روانشناس و روانپزشک در انتخاب این بیماران نهایت سعی و تلاش خود را می کنند و حقیتاً در این مورد سنگ تمام گذاشته و بیمار را به درستی انتخاب می کنند، ولی به تجربه من متأسفانه دو مورد فوق را در نظر نمی‌گیرند. بیماری که تحصیلات خوب و کافی ندارد و دارای IQ پائین است هر قدر هم توضیح داده می شود، اصلاً متوجه اهمیت موضوع نیست. فقط می خواهد مجوز لازم را از قوه قضائیه بگیرد. قبل از اقدام به اعمال جراحی مربوطه لازم است این بیماران یک تا دو سال تحت هورمون درمانی مناسب قرار گیرند، و اکثراً خود بیماران تصمیم می گیرند که هورمون درمانی لازم ندارند. از طرف دیگر این بیماران نیاز به اعمال جراحی متعدد دارند که بعضی ها الزامی و بعضی ها ترجیحی است. هر عمل جراحی ممکن است دارای عارضه باشد که این عوارض نیز نیاز به اصلاح دارند. مثلا دستگاه تناسلی باید در چند مرحله جراحی بشکل جنس مخالف در بیاید ولی لازم نیست حتماً برای تغییر تون صدا تارهای صوتی خود را عمل جراحی کنند. بنده در مرکزی که در خارج از کشور دوره های آموزشی را می گذراندم پس اثبات نیاز به تغییر جنسیت توسط همکاران روانشناس و قبل از دادن مجوز، بیمار به مرکز جراحی ارجاع می شد و لیست اعمال جراحی الزامی و دلخواه در اختیار بیمار قرار داده می شد و بر حسب انتخاب بیمار، می بایست قبل از دادن مجوز قانونی توسط قوۀ قضائیه، یا بیمار بیمه بود و هزینه ها را بیمه تقبل می کرد، در غیر اینصورت تمکّن مالی وی می بایست به اثبات می رسید. در ایران پس از مجوز اولیه تا زمانیکه یک عده اعمال جراحی انجام نشده اند، دادگاه مجوز نهائی برای تغییر اسم را نمی‌دهد. بنده بیماران بسیاری دارم که از تغییر جنسیت فقط تغییر لباس داده اند. مثلاً اگر پسری مجوز دختر شدن را گرفته است، فقط اکتفا به پوشیدن مانتو و روسری کرده و همینطور در جامعه می چرخد. من نمی‌دانم که آیا اینها می توانند تا آخر عمر به این سبک زندگی کنند و یا اینکه یک محدوده زمانی برای انجام اعمال جراحی مورد نیاز وجود دارد؟ بنده خودم شخصاً تا زمانیکه مطمئن نشوم بیمار از عهده هزینه های اعمال جراحی و دارو درمانی مربوطه تا آخر عمر بر نمی‌آید، اولین عمل جراحی را انجام نمی‌دهم. چون رها شدن بیمار در نیمه راه از نظر روانی خیلی پر عارضه است. بنابراین بنده از مسئولین محترم تقاضا دارم هنگام صدور مجوز لازم جهت تغییر جنسیت دو مورد فوق حتماً در نظر گرفته شوند. به تجربه من بیش از 80 درصد بیمارانیکه دارای مجوز تغییر جنسیت هستند کم سواد بوده و به هیچ وجه توانائی مالی جهت تغییر جنسیت را ندارند.
تغییر جنسیت یا ترانس‌سکسوالیسم (Transsexualism) حالتی است که در آن یک فرد که از نظر ژنتیکی مرد یا زن می باشد بر این باور است که جنس وی اشتباهی است و باید به شکل جنس مخالف می بود. در ترانس‌سکسوالیسم یک حالت اجباری غیر قابل مقاومت در مرد یا زن وجود دارد که با قاطعیت می خواهد از نظر هورمونی، آناتومیکی و روانی خصوصیات جنس مخالف را داشته باشد. در زبان انگلیسی تمامی موارد فوق را با دو کلمه Wrong Sex بیان می کنند، یعنی فرد بشدت معتقد است که جنس وی غلط است و اشتباهی مرد یا زن می باشد.
ما یک اصطلاحی بنام هویت جنسی یا Gender Identity داریم که در آن فرد احساس خود از جنس خود را بیان می کند. در حالت طبیعی از یک پسر یا دختر اگر پرسیده شود که هویت جنسی شما چیست، به ترتیب می گویند پسر یا دختر. بعضی افراد فکر می کنند که مابین ظاهر جسمی و هویت جنسی آنها فرق وجود دارد، مثلا اگرچه ظاهراً پسر هستند ولی باطناً می بایست دختر بودند این پسر هویت جنسی خود را دختر می داند و از جنس خود ناراضی است. بسیاری از این افراد که هویت جنسی خود را بشکل جنس مخالف می بینند، از نظر بیولوژیکی بصورت جنس مخالف زندگی می کنند، مثلا اگر دختر هستند دوست دارند لباسهای پسرانه بپوشند و رفتار همانند پسران داشته باشند به اینگونه افراد ترانس جندریسم (Transgenderism) گفته می شود. نهایت انکار هویت جنسی همان ترانس‌سکسوالیسم (Transsexualism) است که فرد بشدت خواهان تغییر جنسیت است. این افراد می خواهند با جراحی ظاهر آنها بشکل جنس مخالف درآمده و با تجویز هورمونهای مناسب خصوصیت زنانه یا مردانه پیدا کنند.
میزان شیوع
از میزان شیوع دقیق ترانس‌سکسوالیسم اطلاعی وجود ندارد چون در جاهائیکه آمار دارند، فقط آمار افرادی هست که تحت عمل جراحی قرار می گیرند، بسیاری از افراد ترانس‌سکسوال عمل جراحی نمی‌شوند. در کشور هلند از هر 11900 مرد و از هر 30400 زن یک نفر آنها تحت عمل جراحی ترانس‌سکسوالیسم قرار گرفته است. میزان شیوع در بلژیک به همین اندازه، در سوئد قدری کمتر و در سنگاپور قدری بیشتر است. در نیوزلند میزان شیوع زیاد و یک در 6000 است. در کشورهای غربی نسبت مرد به زن میزان شیوع ترانس‌سکسوالیسم سه به یک است. یعنی مردان سه برابر زنان خواهان تغییر جنسیت هستند ولی در سایر نقاط دنیا نسبت زن به مرد بیشتر است.
علل ترانس‌سکسوالیسم
افتراق جنسی مغز. سابق بر این می گفتند که ترانس‌سکسوالیسم یک بیماری کاملا روانی است. ولی بعدا با بررسی مردان ترانس‌سکسوال به این نتیجه رسیدند که یک ناحیه از مغز بنام Stria Terminalis بشکل زنانه تکامل پیدا کرده است. این قسمت از مغز است که هویت جنسی را مشخص می کند. یعنی این قسمت از مغز اگر بصورت مردانه تکامل یابد فرد هویت جنسی خود را مرد و اگر بصورت زنانه تکامل یابد فرد هویت جنسی خود را زن تلقی خواهد کرد.
تغییر هویت جنسی در خانواده. گاهاً یک پسر بچه خیلی نزدیک به مادرش است و سرانجام دوست دارد که در آینده مادر شود. گاهاً بعضی خانواده ها مثلا دارای سه دختر هستند و بچه چهارم نیز دختر بدنیا می آید و خانواده ناخودآگاه دختر را بصورت پسر بزرگ می کند و هویت جنسی بچه از همان کودکی دچار مشکل می شود.
جنبه های قانونی
ترانس‌سکسوالیسم مسائل قانونی بسیاری دارد و قوانین در کشورهای مختلف متفاوت است. قوانین خانواده، ازدواج، امنیت اجتماعی، ارث، قوانین استخدامی و بسیاری از موارد دیگر باید روشن شوند. در کشور ما نیز با مجوز مراجع ذیصلاح عمل جراحی ترانس‌سکسوالیسم قابل انجام است. این بیماران ابتدا توسط همکاران روانشناس و در صورت لزوم توسط سایر تخصصها مشاوره می شوند. جلسات مشاوره متعدد لازم است و تمامی جنبه های منفی و مثبت به فرد توضیح داده می شوند و از نظر روانی آماده برای عمل جراحی می شود. ما به عنوان جراح اگر فرد مجوز قانونی داشته باشد فقط اعمال جراحی مربوطه را انجام می دهیم و با سایر جنبه های ترانس‌سکسوالیسم کاری نداریم.
تشخیص
تشخیص ترانس‌سکسوالیسم (Transsexualism) دارای معیارهای خاصی هست و باید از استانداردهای بین المللی تبعیت کند. صرف ادعای یک فرد دلیل ترانس‌سکسوال (Transsexual) بودن وی نیست. ممکن است فرد بیماری روانی مثل اسکیزوفرنی داشته باشد. تشخیص ترانس‌سکسوالیسم توسط همکاران روانشناس و روانپزشک خواهد بود.
درمان
یک انجمن بین المللی بنام World Professional Association for Transgender Health (WPATH) در دنیا وجود دارد که دستورالعملهای استاندارد برای مراقبت و درمان این بیماران را تهیه کرده است.
این افراد پس از اینکه ثابت شد ترانس‌سکسوال هستند و نیازمند درمانهای ترانس‌سکسوالیسم می باشند، سه نوع درمان باید صورت گیرد:
- درمانهای روانی
- درمانهای داروئی
- انجام اعمال جراحی مورد نیاز
مشاوره قبل از درمان
قبل از شروع درمانهائی داروئی و انجام اعمال جراحی، باید در مورد موارد زیر با بیمار صحبت کرد:
- بیمار باید در مورد نتایج درمان واقعگرا باشد. تنها نارضایتی بیمار از جنس خودش برطرف می شود.
- باید به بیمار در مورد نتایج عمل جراحی و داروهائیکه باید مصرف کند توضیح داده شود.
- بهتر است این بیماران قبل از اقدام به جراحی با چند نفر که سابقه عمل جراحی ترانس‌سکسوالیسم را دارند دیدار کرده و با آنها صحبت کند.
- بیمار باید از عوارض و فواید هورمون درمانی و درمانهای جراحی آگاهی پیدا کند.
- بیمار باید بداند که بیمه ها هزینه های این عمل جراحی را متقبل نمی‌شوند و هزینه تغییر جنسیت فوق العاده زیاد است.
- وقتی یک فردی چه مرد و چه زن تحت عمل جراحی ترانس‌سکسوالیسم قرار می گیرد، قدرت باروری خود را از دست می دهد و در آینده بچه دار نخواهد شد. قبل از عمل جراحی می توان اسپرم مرد و یا تخمک زن را منجمد و در بانک مخصوصی جهت استفاده در آینده نگهداری کرد.
درمانهای هورمونی
وقتی فرد جنس خود را عوض می کند چون از نظر بیولوژیک هورمون جنس جدید را تولید نمی‌کند در نتیجه باید تحت هورمون درمانی (Hormone Therapy) مناسب قرار گیرد. برای هورمون درمانی پروتوکولهای درمانی زیادی از طرف مجامع علمی مختلف توصیه شده است و معمولاَ هر مرکزی که عمل جراحی ترانس‌سکسوالیسم را انجام می دهد پروتوکول درمانی مخصوص خود را دارد. یکی از معتبرترین پروتوکولها در زیر آورده می شود:
بیمار قبل از سن بلوغ و یا در سن بلوغ مراجعه کرده است:
- باید حتماً مطمئن شد که بیمار به درستی ترانس‌سکسوال تشخیص داده شده است و مجوزهای لازم را اخذ کرده است.
- اگر فردی در سن بلوغ می خواهد عمل ترانس‌سکسوالیسم را انجام دهد بهترین موقع است تا با تجویز داروهائی بلوغ وی را مهار کرد. یعنی دیگر پسر یا دختر بصورت طبیعی بلوغ طبیعی پسرانه یا دخترانه پیدا نمی‌کنند و درمان بعدی آنها راحت تر است.
- بهترین موقع برای مهار بلوغ، شروع اولین علامت بلوغ در پسر یا دختر است نه زودتر. برای حساسیت بیشتر تشخیص، باید میزان هورمون تستوسترون در پسر و استرادیول در دختر اندازه گیری شود.
- برای مهار تولید هورمونهای بلوغ بهترین دارو استفاده از آنالوگهای هورمون GnRH می باشد.
- اگر فرد قبل از بلوغ مراجعه کرده است باید از سن 16 سالگی هورمونهای جنسی مورد نیاز را تجویز کرد. این هورمونها را از میزان کم شروع می کنیم و برحسب علائم بیمار و نیاز وی کم‌کم زیاد می کنیم تا به اندازه مناسب برسد.
- وقتی هورمون درمانی (Hormone Therapy) شروع شد و فرد شکل و ظاهر جنس مخالف را شروع به پیدا کردن کرد، وقتی وی را مورد عمل جراحی قرار می دهیم که چهار شرط زیر را داشته باشد:
- از نظر اجتماعی در جنس مخالف بودن برای وی مشکل ایجاد نکرده باشد.
- بیمار از اثرات هورمونهای تجویز شده راضی باشد
- بیمار میل اکید و قطعی به جراحی داشته باشد
- بتواند هزینه های اعمال جراحی را فراهم کند
- توصیه می شود جراحی تا سن 18 سالگی به تاخیر انداخته شود.
هورمون درمانی فردی که پس از سن بلوغ مراجعه کرده است:
- باید حتماً مطمئن شد که بیمار به درستی ترانس‌سکسوال (Transsexual) تشخیص داده شده است و مجوزهای لازم را اخذ کرده است.
- باید قبل از شروع هورمون درمانی هورمونهای خود بیمار را از بین برد. باید قبل از شروع هورمون درمانی برای جنس مخالف بررسی کرد که آیا از بین بردن هورمونهای خود بیمار و تجویر هورمون جنس مخالف سبب تشدید یک بیماری خاص در وی نخواهد شد.
- باید میزان هورمونها در خون به سطح طبیعی جنس مورد نظر رسانده شود.
- باید شروع علائم جنس مخالف را یادداشت و پیگیری کرد.
درمانهای جراحی
- انجام اعمال جراحی باید حداقل یک سال پس از شروع هورمون درمانی باشد.
- جراح باید مهارت و تجربه کافی داشته باشد.
- موقعی اولین جراحی شروع می شود که تمکّن مالی بیمار برای انجام تمام اعمال الزامی و عوارض احتمالی آنها اطمینان حاصل شود.
در مورد روشهای هورمون درمانی و جراحی و مراقبتهای لازم در مقالات جداگانه ای توضیح داده شده است.
کانال تلگرام بیماریهای ارولوژی:
https://telegram.me/urologicaldiseasedrsafarinejad
کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:
https://t.me/nabarvaridrsafarinejad
کانال تلگرام مخصوص سلامت جنسی:
https://t.me/salamatjensidrsafarinejad
کانال تلگرام مخصوص زگیل تناسلی:
https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad
کانال تلگرام مخصوص ترانسها:
https://t.me/Iraniantransgender
کانال کاربرد لیزر اربیوم یاگ
https://t.me/erbyaglaserdrsafarinejad
کانال بیماریهای آمیزشی
